QERITITSIVINNI TOQQORTAT

ATUARTUT AKULLIIT

Qerititsivinni toqqortat podcastit katillugit qulingiluaasut Kangiata Illorsuanut Katrine Nylandimit suliarineqarsimasut ilagaat.

Book Creatorimi atuakkamut ilitsersuut

Book Creatorimi atuagaq Qerititsivinni toqqortat tassaavoq atuartut atuagaat podcastimut Qerititsivinni toqqortatimut tunngasoq.

Podcasti sivisussuseqarpoq 5:14.

Podcastip ingerlanera atuartut misissuerusussusaat, misileraarusussusaat pilersitserusussusaallu aallaavigalugit aaqqissorneqarsimavoq.

Podcastimik sammisaqarneq pingasunik immikkoortortaqarpoq:

  • Podcasti tusarnaartinnagu suliaqarneq.
  • Podcastimik tusarnaarneq suliaqarnerlu.
  • Podcastimi sammisamik ilisimasanillu suliareqqiineq.

Podcasti atuartunut saqqummiutinnginnerani tusarnaaqqaassavarsi.

ILINNIUSIAQ PILLUGU

Atuartitsissutit akimorlugit – uumassusilerineq, qallunaatoorneq pinngortitalerinerlu

  • Atuartut Qeqertarsuup Tunuani uumasorpassuaqarneranik aalisagarpassuaqarneranillu, ukiuni tusintilippassuit ingerlaneranni pinngortitap pissarititaanit inuit nerisassaasiviannik pilersuisimasunik ilisimasaqalissapput.
  • Atuartut ukiup ingerlanerani piffissani assigiinngitsuni naasut uumasullu katersoneqarsinnaasut piniarneqarsinaasullu pillugit immikkut ilisimasaqalissapput.
  • Atuartut attaveqatigiissinnaassusertik suleqatigiissinnaassusertillu sungiusassavaat.
  •  

Atuartut marlukkaarlutik imaluunniit ataasiakkaarlutik sulinissaat innersuussutigissavarput. Atuartunut ataasiakkaanut suna pitsaanerunersoq kiisalu piginnaasat sorliit ineriartortinneqassanersut naapertorlugu. Eqqumaffigisariaqarpoq ikinngutigilluarnerpaasaq tamatigut suleqatikkuminarnerpaaneq ajormat. Atuartut akornanni suleqatigiinneq tassarpiaavoq suleqatigiinnermik siunertalik katerisimaarnerinnaanngitsoq.

Book Creatorimi atuakkamut ilitsersuut

Book Creatorimi atuagaq Qerititsivinni toqqortat tassaavoq atuartut atuagaat podcastimut Qerititsivinni toqqortatimut tunngasoq.

Podcasti sivisussuseqarpoq 5:14.

Podcastip ingerlanera atuartut misissuerusussusaat, misileraarusussusaat pilersitserusussusaallu aallaavigalugit aaqqissorneqarsimavoq.

Podcastimik sammisaqarneq pingasunik immikkoortortaqarpoq:

  • Podcasti tusarnaartinnagu suliaqarneq.
  • Podcastimik tusarnaarneq suliaqarnerlu.
  • Podcastimi sammisamik ilisimasanillu suliareqqiineq.

Podcasti atuartunut saqqummiutinnginnerani tusarnaaqqaassavarsi.

ILINNIUSIAQ PILLUGU

Atuartitsissutit akimorlugit – uumassusilerineq, qallunaatoorneq pinngortitalerinerlu

  • Atuartut Qeqertarsuup Tunuani uumasorpassuaqarneranik aalisagarpassuaqarneranillu, ukiuni tusintilippassuit ingerlaneranni pinngortitap pissarititaanit inuit nerisassaasiviannik pilersuisimasunik ilisimasaqalissapput.
  • Atuartut ukiup ingerlanerani piffissani assigiinngitsuni naasut uumasullu katersoneqarsinnaasut piniarneqarsinaasullu pillugit immikkut ilisimasaqalissapput.
  • Atuartut attaveqatigiissinnaassusertik suleqatigiissinnaassusertillu sungiusassavaat.
  •  

Atuartut marlukkaarlutik imaluunniit ataasiakkaarlutik sulinissaat innersuussutigissavarput. Atuartunut ataasiakkaanut suna pitsaanerunersoq kiisalu piginnaasat sorliit ineriartortinneqassanersut naapertorlugu. Eqqumaffigisariaqarpoq ikinngutigilluarnerpaasaq tamatigut suleqatikkuminarnerpaaneq ajormat. Atuartut akornanni suleqatigiinneq tassarpiaavoq suleqatigiinnermik siunertalik katerisimaarnerinnaanngitsoq.

00:00
00:00

Qerititsivinni toqqortaatit

QUPPERNERMIIT QUPPERNERMUT ILITSERSUUT – BOOK CREATORIMI ATUAKKAMUT “QERITITSIVINNI TOQQORTAT”

Kangiata Illorsuata atuartunut ilisaritinnerani assit marluk atorneqarput, tassa aasaanerani ukiuuneranilu assilisat. Klassimi oqaloqatigiissutigisinnaavasi:

  • Kangiata Illorsua sunaanersoq.
  • Kangiata Illorsuata eqqaa qanoq isikkoqarnersoq.
  • Aasap ukiullu assigiinngissussat.
  • Najukkassinni aasaq ukiorlu qanoq assigiinngissuseqarpat.

Nunap assinga qimerluussavarsi Ilulissallu sumiinnersoq oqaluuseralugu. Ilulissat qanoq inuttutiginersoq oqaluuserissavarsi. Kiisalu ilissi illoqarfissinni nunaqarfissinniluunniit inuit qassit najugaqarnersut oqaluuserissavarsi.

Atuartut nunarsuup nunap assingata ilaa qimerloorpaat.

Atuartut tikkuut aappaluttoq nunap assingani nikisissavaat sumilu najugaqarnertik takutillugu.

Tikkuut karsimi qaqortumiippoq nunallu assinganut tutsinneqassaaq.

Klassissinni oqaluuserisinnaavarsi:

  • Ilulissat ilissilu illoqarfissi imaluunniit nunaqarfissi assigiinngissusaat assigiissusalllu.

Atuartut Kalaallit Nunaata nunap assing qimerlooqqissavaat.

Nunatsinnni illoqarfiit nunaqarfiillu allat sorliit nalunngilisigit?

Nunap assinga aappaluttumik nalunaaqutserup illoqarfiullu/nunaqarfiullu atia allallugu.

Qupperneq 14-mi 15-nimilu atuartut uumasut naasullu assigiinngitsut nerineqarsinnaasut nunatsinni pinngortitami siumorneqarsinnaasut assingi takusinnaavaat.

Qupperneq 15-mi aamma qerititsivik takuneqarsinnaavoq. Taanna atuartut qupperneq 14-mi nalunngisaminnik immersussavaat.

Atuartut namminneq pinngortitami allanik siumorneqarsinnaasunik assitalersuisinnaapput.

Atuartut eqimattannguakkuutaarlutik imaluunniit marlukkaarlutik akissutiminnik sanilliussinissaannik periarfississavatit.

Atuartut maannakkut podcasti Qerititsivinni toqqortat tusarnaassavaat. Qupperneq 16-mi asseq toorlugu podcasti aallartissavaat.

Atuartut podcastimik tusarnaalinnginneranni podcastip imarisaanik naatsunnguamik nassuiaasinnaavutit.

Podcastip imarisaa

”Ilulissat uumasorpassuaqarnera aaligarpassuaqarneralu pissutaalluni ilaqutariit tamarmik ataasiinnaanngitsumik, arlalinnilli qerititsiveqarput”. Katrine oqaluttuarpoq.

Maliup, Elinip Verallu oqaluttuarnerat.

Ilulissani katersorneqarnerpaat tassaapput qerititsiviit. Inoqutigiinni ataatsimi qerititsiviit marluk-pingasut nalinginnaapput. Ataaseq neqinut, ataaseq aalisakkanut timmissanullu kiisalu qerititsivik mikisoq paarnanut, pupinnut naasunullu. Inuit nerisamik 75 %-at missiliorlugu nammineq katersortarpaat pisarisarlugulu. Taamaattuminguna kalaallit amerlasuut nammineq angallateqartartut.

Soorlu makuninnga qerititsivimmiititaqarsinnaapput,

  • tuttup neqaa, umimmaap neqaa, mitit, aqissit tuttunillu nikkuliat

qerititsiviup aappaa soorlu makuninnga imaqarsinnaavoq

  • arferup neqaa, puisip neqaa, eqaluit, saarulliit, qalerallit, ammassaat panertut, arferup nikkui, kapisilik pujuugaq, nataarnaq, nipisat suai, uillut, mattak,

qerititsiviup pingajuani qerititsiveeqqamilu soorlu,

  • paarnat, kigutaarnat, paarnaqulluit paarnai, kuannit, tupaarnat pupiillu.

Pisamik ilai qerititsivimmut ilitinnagit suliareqqaartarpaat. Arferup neqaa, qalerallit eqaluillu pujoorneqartarput, tuttut ammassallu panertuliarineqartarput uillullu uunneqarlutik.

Naasut tiiliarineqartarput kiisalu iffiornermi nerisassiornermi atorneqartarlutik.

Nerisassat iginneqarneq ajorput. Qerititsivik immerneqaraangat pisoqaanerit qallinngortinneqartarput siulliullugillu nerineqarlutik. Qerisut ilai pisoqalivallaaraangata qimminut nerliunneqartarput.

Ukiuni tusintilinni pinngortitamut qanittumi inuusimaneq pissutaalluni, nunap mamassuseqarnera ilikkarneqartarpoq. Elinip Verallu uumasut mamassusaat tunngavigalu Qeqertarsuup Tunuani suminngaaneernersut oqaatigisinnaavaat. Elini oqaluttuarpoq, tuttut puisillu mamassusaat kujavariartortilluni allanngortartoq.

Weekendini inuit arlalippassuit aalisariartarput piniarlutilluunniit. Angutit puisinniaraangata arnat nunamut niuneqartarput taamaalillutik naasunik paarnanillu nunianniassammata.

Atuartut tusarnaarsimasatik minutsit arlallit atorlugit oqaluuserissavaat.

Qupperneq 17-mi atuartut naatsunnguanik tusarnaagassiussapput, tassanilu podcasti oqaluttuarissavaat.

Quppernermi assit tusarnaarsimasaminnut eqqaasissutitut iluaqutaasinnaapput.

Tusarnaagassiamik immiussineq: ilitsersuut 1 uani takuk.

Tusarnaagassiaq maannakkut assiliartaaqqatut ikkunneqarsimavoq. Assiliartaara sumulluunniit ikkunneqarsinnaavoq. Tusarnaagassiaq qaquguluunniit tusarnaaqqinneqarsinnaavoq. 

Klassimi eqikkaaneq

Quppernerni 16-17-mi sulineq naammassippat klassimi oqaloqatigissutiginissaat innersuutigineqassaaq.

Klassimi oqaloqatigigiissutigisinnaavarsi:

  • asseq imalunniit assit tusarnaagassiornerminnut toqqarsimasaat tassungalu suna peqqutaanersoq.
  • taaguutit oqaatsillu pingaarnerit atuartut podcastimi siumorsimasaat.

Uani ataani oqaloqatigiinnermut isumassarsiorsinnaavutit.

Taagutit ilaannut atatillugu Book Creatorimi suliassanik sanasoqarsimavoq.

Oqaloqatigiissutissanut, taaguutinut oqaatsinullu pingaarnernut allanut nammineq quppernernik arlalinnik pisariaqarpat ikkussisinnaavusi.

Taaguutit oqaatsillu pingaarnerit

  • Pinngortitap pequusivia – Nunatsinni ukiuni tuusintilikkuutaani pinngortitamik katersorneqarsinnaasut, pisarineqarsinnaasut piniagaasinnaasullu inuussutigineqarsimapput. Suli inuuneq taamatut ingerlavoq. Nammineq nerisassat amerlanerpaartaasa pissarsiarisarneranik ileqqoq inunni annertuumik atuuppoq. Ilulissani nunarsuarmit tamanit nioqqutissat niuertarfissuarni pisiarineqarsinnaagaluartut, maani nerineqartartut annertunersaasa ilaat pinngortitap nerisassaataanit pissarsiarineqartarput.

Qeqertarsuup Tunuani nerisassat suut pinngortitami nammineq pissarsiarineqarsinnaappat?

Illit najugaqarfinnit nerisassat suut nammineq pissarsiarineqarsinnaappat?

  • UmimmakMiluumasut nunamiutat ilaagaat naasortortoq.

Nunatsinni umimmak nunatta avannaarpiarsuani Tunullu avannaani kiisalu Kitaata avannaani Inglefield Landimi aallaqqaammut taamaallaat inuusimavoq.

Umimmak aatsaat 1962-mi Kitaanut takkuppoq umimmaallu tamaaniittut inunnit nuunneqarsimapput.

Nunatsinni umimmaat 39.400-it missaannik amerlassuseqarput. Tassa nunarsuarmi umimmaat 34%-iisa pallillugit amerlassusaat. Nunatsinni Kangerlussuaq amerlanerpaanik umimmaqarfiuvoq (nersutit 20.000 miss.) aamma Sisimiut (nersutit 2.600 miss.)

Kitaani umimmaqartuaannarsimava?

Nunatsinni sumi umimmaat amerlanersaappat?

  • Tuttu – Kitaani tuttut aallaaqqaammullu ukiuni tusintilinni arlalinni nunatsinniissimapput. Ukiut 100-ut matuma siornatigut Tunumi aamma tuttoqarsimavoq, taakkuli nungussimapput, qularnanngitsumik silarluttarnerujussuanik.

Ullumikkut nunatta kitaata kitaatalu avannaata sineriaani taammaallaat tuttoqarpoq. Tuttut nujuartat immikkoortunut 11-nut agguarneqarsinnaapput, taakkulu nunaminertani pinngortitap assiaqutai pissutaallutik qularnanngitsumik qaqutiguinnaq imminnut akuliussinnaasarput.

Nunatsinni ukiuni qassini tuttoqarsimava?

Nunarsuarmi sumiiffinni allani tuttoqarpa?

  • Aqisseq – Kalaallit Nunaat tamakkerlugu manniliortarpoq, nunaminertanilu tamani assigiinngitsuni siumorneqarsinnaalluni. Nerisassatut alutorineqaqaaq ukiumiillu ukiumut amerlassusaat allanngorartaraluartoq aqqisseq nunatsinni aqisserpassuaqarnera naatsorsuutigineqarpoq. Aqisseq ukiup qanoq ilinera naapertorlugu meqquni taarsertarpai. Ukiukkut meqqui qaqortuusarput aasakkullu qaserujuttuullutik.

Ukiup qanoq ilinera naapertorlugu sooq aqissip meqquni taarsertarpai?

  • Nerisassat suliarineqartarnerat – neqit aalisakkallu asiunnginnerussammata pujoorneqartarput panertinneqartarlutillu. Qangaanerusoq qerititsiveqanngikkallarmat ukiisinnaassagaanni neqinik aalisakkanillu panertuuteqarnissaaq inuunermi pinngitsoorneqarsinnaangilaq.

Neqit aalisakkallu qanoq pujoorneqartarpat?

Neqit aalisakkallu panertut qanoq nerineqartarpat?

  • Nerisassat eqqakkat – tassaapput nerisassat inunnit nerineqarsinnaagaluartut arlaannik pissuteqarluni iginneqarsimasut.

Nunatsini qimmerpassuaqarpoq, Avannaani qimmit qimuttut Kujataanilu savaatillit qimmii. Nerisassat pisoqalivallaarsimagaangata qimminut nerliunneqartarput. Taamaalilluni nerisassanik eqqaaneq pinngitsoorneqartarpoq.

Nerisassanik eqqaasarnerup pinngitsoortinneqarnissaa qanoq pingaaruteqartigaa?

Upernaakkut Malik aqissiliartarpoq miterniarlunilu,

ukiakkullu aavartarpoq umimmanniarlunilu.

Aasakkut Elini Veralu nuniattarput naasunillu akuutissanik katersuillutik.

Ukiukkut nerisassatsialassuit mamarsaatigisarpaat.

Ukioq naallugu saarullinnik qaleralinnillu aalisartarput.

Suliassallu uku suliaralugit:

    Makuninnga assiliat allaaserikkit, titartakkit imaluunniit ujakkit:

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu sunik suliaqartarnerit

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu nerisassat nerisakkatit

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu sumiiffiit ornittakkatit

Qupperneq 19, 20 aamma 21-mi sinaakkutat sisamat iluannut akissutitit iliorassavatit.

Assimik, atuagassiamik aqerluusamillu titartakkamik ikkussuineq: ilitsersuut 2, 3 aamma 4 uani takuk.

Maannakkut atuartut Malik, Elini Veralu ukiukkut nerisassatsialassuarnik mamarsattut titartassavaat. Titartakkami nerisassat mamarluinnartut puugutaani takuneqarsinnaassapput.

Titartagaq qupperner 22-23-mi ikkunneqassaaq.

Assimik ikkussineq:  ilitsersuut 1uani takuk.

Qupperneq 24-mi atuagassiaq atuassavaat:

Elinnip qerititsivik nutaanik immeraangamiuk,

Naqqaniittut qullinngortarpai.

Taamaalillutik pisoqaanerit siulliullugit nerineqartarput. 

Qerisut pisoqalivallaarsimasut,

Qimminut nerliunneqartarput.

Taamaalilluni nerisassanik asiutitsisoqarneq ajorpoq.

Qupperneq 25-mi tallimanik pullattagaqarpoq. Taakkunani atuartut qanoq nerisassanik eqqaanaveersaarsinnaaneq ingerlanneqarsinnaanersoq siunnersuusiussapput. Isumassarsiat pullattakkanut tusarnaagaasiaralugit ikkunneqassapput.

Tusarnaagassianik ikkussineq: ilitsersuut 1 uani takuk.

Quppernerni atuartut oqaatsit pingaaarnerit taaguutillu sammisimasatik atorlugit oqaaseqatigiiliussapput imaluunniit oqaluttuaaraliussapput. Allassinnaavaat, tusarnaagassianngorlugit immiussinnaavaat imaluunniit titartaasinnaapput titartagartillu ikkullugu.

Tusarnaagassiorneq assinillu ikkussuineq: ilitsersuut 1 aamma 2 uani takuk

Suliamut atatillugu naggataarutaasumik atuartut namminneq Malik, Elini Veralu ilagalugit Qeqertarsuup Tunuani weekendimi angalaarnertit tulleriiaanik assilialiussapput.

Assinik ikkussuineq: ilitsersuut 2 uani takuk

Atuartut suliatik atuaqatimminnut saqqummiutissavaat.

Atuartut suliaannut atatillugu qisuariarnermi nersualaarinninneq qitiusariaqarpoq. Atuartut isummernissaminnut imatut kaammattorneqartariaqarput: suna pitsaasumik suliarineqarsimava – sunalu pitsaanerusumik suliarineqarsinnaava. Uani annertunerusumik isumassarsiorit.

Qisuariaatit tunngavigalugit atuartut suliaminnik allanngortiterinissaat tamatigut siunertarineqanngilaq, akerlianilli nersualaarutit atuartunit paasineqarnissaat suliarineqarnissaallu siunertarineqarpoq.

Kangiata Illorsuanit podcastinik allanik sammisaqarniaruit siunnersuutigisinnaavarput atuartut atuagaata Book Creatorip toqqornissaa, taamaaliornikkut tassunga atatillugu suliaqarnermi atoqqinneqarsinnaammat.

Klassip qisuariaataat atuartunit atorneqarnissaat kissaatigigukku suliaaminnik sammisaqarlutik nangitsinissaat siunertaralugu piffissamik periarfissiisinnaavutit. Taamaalillutik atuaqatiminnit qisuariatit atorsinnaavaat suliatillu allanngortiterlugit.

Podcasti Qerititsivinni toqqortat Ilulissani Kangiata Illorsuanit inerisarneqarsimavoq.

Podcastimut Qerititsivinni toqqortat ilinniartitsinermi ilinniusiat Lotte Brinkmannimit Daniella Maria Manuelimillu, Anholt Læringsværksted Leg med IT suleqatigalugu inerisarneqarsimapput.

Book Creatorimi atuartut atuagaat Rikke Falkenberg Kofoed-imit Leg med IT-mit inerisarneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiaq Qerititsivinni toqqortat Creative Commonsip ataani CC:BY tunngavigalugu atorneqarsinnaanera saqqummersinneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiap oqaasertai, suliassartai assillu siammarterneqarsinnaapput, assilineqarsinnaapput suliarineqarsinnaallutillu, taamaallaallu suminngaanernera imatut issuarneqarnissaa ‘Qerititsivimmi toqqortat by Isfjordscenteret Ilulissat’ kissaatigaarput.

QUPPERNERMIIT QUPPERNERMUT ILITSERSUUT – BOOK CREATORIMI ATUAKKAMUT “QERITITSIVINNI TOQQORTAT”

Kangiata Illorsuata atuartunut ilisaritinnerani assit marluk atorneqarput, tassa aasaanerani ukiuuneranilu assilisat. Klassimi oqaloqatigiissutigisinnaavasi:

  • Kangiata Illorsua sunaanersoq.
  • Kangiata Illorsuata eqqaa qanoq isikkoqarnersoq.
  • Aasap ukiullu assigiinngissussat.
  • Najukkassinni aasaq ukiorlu qanoq assigiinngissuseqarpat.

Nunap assinga qimerluussavarsi Ilulissallu sumiinnersoq oqaluuseralugu. Ilulissat qanoq inuttutiginersoq oqaluuserissavarsi. Kiisalu ilissi illoqarfissinni nunaqarfissinniluunniit inuit qassit najugaqarnersut oqaluuserissavarsi.

Atuartut nunarsuup nunap assingata ilaa qimerloorpaat.

Atuartut tikkuut aappaluttoq nunap assingani nikisissavaat sumilu najugaqarnertik takutillugu.

Tikkuut karsimi qaqortumiippoq nunallu assinganut tutsinneqassaaq.

Klassissinni oqaluuserisinnaavarsi:

  • Ilulissat ilissilu illoqarfissi imaluunniit nunaqarfissi assigiinngissusaat assigiissusalllu.

Atuartut Kalaallit Nunaata nunap assing qimerlooqqissavaat.

Nunatsinnni illoqarfiit nunaqarfiillu allat sorliit nalunngilisigit?

Nunap assinga aappaluttumik nalunaaqutserup illoqarfiullu/nunaqarfiullu atia allallugu.

Qupperneq 14-mi 15-nimilu atuartut uumasut naasullu assigiinngitsut nerineqarsinnaasut nunatsinni pinngortitami siumorneqarsinnaasut assingi takusinnaavaat.

Qupperneq 15-mi aamma qerititsivik takuneqarsinnaavoq. Taanna atuartut qupperneq 14-mi nalunngisaminnik immersussavaat.

Atuartut namminneq pinngortitami allanik siumorneqarsinnaasunik assitalersuisinnaapput.

Atuartut eqimattannguakkuutaarlutik imaluunniit marlukkaarlutik akissutiminnik sanilliussinissaannik periarfississavatit.

Atuartut maannakkut podcasti Qerititsivinni toqqortat tusarnaassavaat. Qupperneq 16-mi asseq toorlugu podcasti aallartissavaat.

Atuartut podcastimik tusarnaalinnginneranni podcastip imarisaanik naatsunnguamik nassuiaasinnaavutit.

Podcastip imarisaa

”Ilulissat uumasorpassuaqarnera aaligarpassuaqarneralu pissutaalluni ilaqutariit tamarmik ataasiinnaanngitsumik, arlalinnilli qerititsiveqarput”. Katrine oqaluttuarpoq.

Maliup, Elinip Verallu oqaluttuarnerat.

Ilulissani katersorneqarnerpaat tassaapput qerititsiviit. Inoqutigiinni ataatsimi qerititsiviit marluk-pingasut nalinginnaapput. Ataaseq neqinut, ataaseq aalisakkanut timmissanullu kiisalu qerititsivik mikisoq paarnanut, pupinnut naasunullu. Inuit nerisamik 75 %-at missiliorlugu nammineq katersortarpaat pisarisarlugulu. Taamaattuminguna kalaallit amerlasuut nammineq angallateqartartut.

Soorlu makuninnga qerititsivimmiititaqarsinnaapput,

  • tuttup neqaa, umimmaap neqaa, mitit, aqissit tuttunillu nikkuliat

qerititsiviup aappaa soorlu makuninnga imaqarsinnaavoq

  • arferup neqaa, puisip neqaa, eqaluit, saarulliit, qalerallit, ammassaat panertut, arferup nikkui, kapisilik pujuugaq, nataarnaq, nipisat suai, uillut, mattak,

qerititsiviup pingajuani qerititsiveeqqamilu soorlu,

  • paarnat, kigutaarnat, paarnaqulluit paarnai, kuannit, tupaarnat pupiillu.

Pisamik ilai qerititsivimmut ilitinnagit suliareqqaartarpaat. Arferup neqaa, qalerallit eqaluillu pujoorneqartarput, tuttut ammassallu panertuliarineqartarput uillullu uunneqarlutik.

Naasut tiiliarineqartarput kiisalu iffiornermi nerisassiornermi atorneqartarlutik.

Nerisassat iginneqarneq ajorput. Qerititsivik immerneqaraangat pisoqaanerit qallinngortinneqartarput siulliullugillu nerineqarlutik. Qerisut ilai pisoqalivallaaraangata qimminut nerliunneqartarput.

Ukiuni tusintilinni pinngortitamut qanittumi inuusimaneq pissutaalluni, nunap mamassuseqarnera ilikkarneqartarpoq. Elinip Verallu uumasut mamassusaat tunngavigalu Qeqertarsuup Tunuani suminngaaneernersut oqaatigisinnaavaat. Elini oqaluttuarpoq, tuttut puisillu mamassusaat kujavariartortilluni allanngortartoq.

Weekendini inuit arlalippassuit aalisariartarput piniarlutilluunniit. Angutit puisinniaraangata arnat nunamut niuneqartarput taamaalillutik naasunik paarnanillu nunianniassammata.

Atuartut tusarnaarsimasatik minutsit arlallit atorlugit oqaluuserissavaat.

Qupperneq 17-mi atuartut naatsunnguanik tusarnaagassiussapput, tassanilu podcasti oqaluttuarissavaat.

Quppernermi assit tusarnaarsimasaminnut eqqaasissutitut iluaqutaasinnaapput.

Tusarnaagassiamik immiussineq: ilitsersuut 1 uani takuk.

Tusarnaagassiaq maannakkut assiliartaaqqatut ikkunneqarsimavoq. Assiliartaara sumulluunniit ikkunneqarsinnaavoq. Tusarnaagassiaq qaquguluunniit tusarnaaqqinneqarsinnaavoq. 

Klassimi eqikkaaneq

Quppernerni 16-17-mi sulineq naammassippat klassimi oqaloqatigissutiginissaat innersuutigineqassaaq.

Klassimi oqaloqatigigiissutigisinnaavarsi:

  • asseq imalunniit assit tusarnaagassiornerminnut toqqarsimasaat tassungalu suna peqqutaanersoq.
  • taaguutit oqaatsillu pingaarnerit atuartut podcastimi siumorsimasaat.

Uani ataani oqaloqatigiinnermut isumassarsiorsinnaavutit.

Taagutit ilaannut atatillugu Book Creatorimi suliassanik sanasoqarsimavoq.

Oqaloqatigiissutissanut, taaguutinut oqaatsinullu pingaarnernut allanut nammineq quppernernik arlalinnik pisariaqarpat ikkussisinnaavusi.

Taaguutit oqaatsillu pingaarnerit

  • Pinngortitap pequusivia – Nunatsinni ukiuni tuusintilikkuutaani pinngortitamik katersorneqarsinnaasut, pisarineqarsinnaasut piniagaasinnaasullu inuussutigineqarsimapput. Suli inuuneq taamatut ingerlavoq. Nammineq nerisassat amerlanerpaartaasa pissarsiarisarneranik ileqqoq inunni annertuumik atuuppoq. Ilulissani nunarsuarmit tamanit nioqqutissat niuertarfissuarni pisiarineqarsinnaagaluartut, maani nerineqartartut annertunersaasa ilaat pinngortitap nerisassaataanit pissarsiarineqartarput.

Qeqertarsuup Tunuani nerisassat suut pinngortitami nammineq pissarsiarineqarsinnaappat?

Illit najugaqarfinnit nerisassat suut nammineq pissarsiarineqarsinnaappat?

  • UmimmakMiluumasut nunamiutat ilaagaat naasortortoq.

Nunatsinni umimmak nunatta avannaarpiarsuani Tunullu avannaani kiisalu Kitaata avannaani Inglefield Landimi aallaqqaammut taamaallaat inuusimavoq.

Umimmak aatsaat 1962-mi Kitaanut takkuppoq umimmaallu tamaaniittut inunnit nuunneqarsimapput.

Nunatsinni umimmaat 39.400-it missaannik amerlassuseqarput. Tassa nunarsuarmi umimmaat 34%-iisa pallillugit amerlassusaat. Nunatsinni Kangerlussuaq amerlanerpaanik umimmaqarfiuvoq (nersutit 20.000 miss.) aamma Sisimiut (nersutit 2.600 miss.)

Kitaani umimmaqartuaannarsimava?

Nunatsinni sumi umimmaat amerlanersaappat?

  • Tuttu – Kitaani tuttut aallaaqqaammullu ukiuni tusintilinni arlalinni nunatsinniissimapput. Ukiut 100-ut matuma siornatigut Tunumi aamma tuttoqarsimavoq, taakkuli nungussimapput, qularnanngitsumik silarluttarnerujussuanik.

Ullumikkut nunatta kitaata kitaatalu avannaata sineriaani taammaallaat tuttoqarpoq. Tuttut nujuartat immikkoortunut 11-nut agguarneqarsinnaapput, taakkulu nunaminertani pinngortitap assiaqutai pissutaallutik qularnanngitsumik qaqutiguinnaq imminnut akuliussinnaasarput.

Nunatsinni ukiuni qassini tuttoqarsimava?

Nunarsuarmi sumiiffinni allani tuttoqarpa?

  • Aqisseq – Kalaallit Nunaat tamakkerlugu manniliortarpoq, nunaminertanilu tamani assigiinngitsuni siumorneqarsinnaalluni. Nerisassatut alutorineqaqaaq ukiumiillu ukiumut amerlassusaat allanngorartaraluartoq aqqisseq nunatsinni aqisserpassuaqarnera naatsorsuutigineqarpoq. Aqisseq ukiup qanoq ilinera naapertorlugu meqquni taarsertarpai. Ukiukkut meqqui qaqortuusarput aasakkullu qaserujuttuullutik.

Ukiup qanoq ilinera naapertorlugu sooq aqissip meqquni taarsertarpai?

  • Nerisassat suliarineqartarnerat – neqit aalisakkallu asiunnginnerussammata pujoorneqartarput panertinneqartarlutillu. Qangaanerusoq qerititsiveqanngikkallarmat ukiisinnaassagaanni neqinik aalisakkanillu panertuuteqarnissaaq inuunermi pinngitsoorneqarsinnaangilaq.

Neqit aalisakkallu qanoq pujoorneqartarpat?

Neqit aalisakkallu panertut qanoq nerineqartarpat?

  • Nerisassat eqqakkat – tassaapput nerisassat inunnit nerineqarsinnaagaluartut arlaannik pissuteqarluni iginneqarsimasut.

Nunatsini qimmerpassuaqarpoq, Avannaani qimmit qimuttut Kujataanilu savaatillit qimmii. Nerisassat pisoqalivallaarsimagaangata qimminut nerliunneqartarput. Taamaalilluni nerisassanik eqqaaneq pinngitsoorneqartarpoq.

Nerisassanik eqqaasarnerup pinngitsoortinneqarnissaa qanoq pingaaruteqartigaa?

Upernaakkut Malik aqissiliartarpoq miterniarlunilu,

ukiakkullu aavartarpoq umimmanniarlunilu.

Aasakkut Elini Veralu nuniattarput naasunillu akuutissanik katersuillutik.

Ukiukkut nerisassatsialassuit mamarsaatigisarpaat.

Ukioq naallugu saarullinnik qaleralinnillu aalisartarput.

Suliassallu uku suliaralugit:

    Makuninnga assiliat allaaserikkit, titartakkit imaluunniit ujakkit:

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu sunik suliaqartarnerit

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu nerisassat nerisakkatit

– upernaanerani, aasaanerani ukiaaneranilu sumiiffiit ornittakkatit

Qupperneq 19, 20 aamma 21-mi sinaakkutat sisamat iluannut akissutitit iliorassavatit.

Assimik, atuagassiamik aqerluusamillu titartakkamik ikkussuineq: ilitsersuut 2, 3 aamma 4 uani takuk.

Maannakkut atuartut Malik, Elini Veralu ukiukkut nerisassatsialassuarnik mamarsattut titartassavaat. Titartakkami nerisassat mamarluinnartut puugutaani takuneqarsinnaassapput.

Titartagaq qupperner 22-23-mi ikkunneqassaaq.

Assimik ikkussineq:  ilitsersuut 1uani takuk.

Qupperneq 24-mi atuagassiaq atuassavaat:

Elinnip qerititsivik nutaanik immeraangamiuk,

Naqqaniittut qullinngortarpai.

Taamaalillutik pisoqaanerit siulliullugit nerineqartarput. 

Qerisut pisoqalivallaarsimasut,

Qimminut nerliunneqartarput.

Taamaalilluni nerisassanik asiutitsisoqarneq ajorpoq.

Qupperneq 25-mi tallimanik pullattagaqarpoq. Taakkunani atuartut qanoq nerisassanik eqqaanaveersaarsinnaaneq ingerlanneqarsinnaanersoq siunnersuusiussapput. Isumassarsiat pullattakkanut tusarnaagaasiaralugit ikkunneqassapput.

Tusarnaagassianik ikkussineq: ilitsersuut 1 uani takuk.

Quppernerni atuartut oqaatsit pingaaarnerit taaguutillu sammisimasatik atorlugit oqaaseqatigiiliussapput imaluunniit oqaluttuaaraliussapput. Allassinnaavaat, tusarnaagassianngorlugit immiussinnaavaat imaluunniit titartaasinnaapput titartagartillu ikkullugu.

Tusarnaagassiorneq assinillu ikkussuineq: ilitsersuut 1 aamma 2 uani takuk

Suliamut atatillugu naggataarutaasumik atuartut namminneq Malik, Elini Veralu ilagalugit Qeqertarsuup Tunuani weekendimi angalaarnertit tulleriiaanik assilialiussapput.

Assinik ikkussuineq: ilitsersuut 2 uani takuk

Atuartut suliatik atuaqatimminnut saqqummiutissavaat.

Atuartut suliaannut atatillugu qisuariarnermi nersualaarinninneq qitiusariaqarpoq. Atuartut isummernissaminnut imatut kaammattorneqartariaqarput: suna pitsaasumik suliarineqarsimava – sunalu pitsaanerusumik suliarineqarsinnaava. Uani annertunerusumik isumassarsiorit.

Qisuariaatit tunngavigalugit atuartut suliaminnik allanngortiterinissaat tamatigut siunertarineqanngilaq, akerlianilli nersualaarutit atuartunit paasineqarnissaat suliarineqarnissaallu siunertarineqarpoq.

Kangiata Illorsuanit podcastinik allanik sammisaqarniaruit siunnersuutigisinnaavarput atuartut atuagaata Book Creatorip toqqornissaa, taamaaliornikkut tassunga atatillugu suliaqarnermi atoqqinneqarsinnaammat.

Klassip qisuariaataat atuartunit atorneqarnissaat kissaatigigukku suliaaminnik sammisaqarlutik nangitsinissaat siunertaralugu piffissamik periarfissiisinnaavutit. Taamaalillutik atuaqatiminnit qisuariatit atorsinnaavaat suliatillu allanngortiterlugit.

Podcasti Qerititsivinni toqqortat Ilulissani Kangiata Illorsuanit inerisarneqarsimavoq.

Podcastimut Qerititsivinni toqqortat ilinniartitsinermi ilinniusiat Lotte Brinkmannimit Daniella Maria Manuelimillu, Anholt Læringsværksted Leg med IT suleqatigalugu inerisarneqarsimapput.

Book Creatorimi atuartut atuagaat Rikke Falkenberg Kofoed-imit Leg med IT-mit inerisarneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiaq Qerititsivinni toqqortat Creative Commonsip ataani CC:BY tunngavigalugu atorneqarsinnaanera saqqummersinneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiap oqaasertai, suliassartai assillu siammarterneqarsinnaapput, assilineqarsinnaapput suliarineqarsinnaallutillu, taamaallaallu suminngaanernera imatut issuarneqarnissaa ‘Qerititsivimmi toqqortat by Isfjordscenteret Ilulissat’ kissaatigaarput.

ILULISSANI NAJUGAQARUT OQALUTTUAAT TUSARNAAKKIT

00:00
00:00

Qimmit inaat

00:00
00:00

Kiffaanngissuseq navianartorsiornerlu

00:00
00:00

Sermeq inuunermik tunisisoq

00:00
00:00

Piniartutut inuuneq

00:00
00:00

Illoqarfik qaleraleqarfik

00:00
00:00

Niuerniummi qoorortuuaraq

00:00
00:00

Nunaqarfinni inuuneq

00:00
00:00

Qerititsivinni toqqortaatit

00:00
00:00

Qaamaneq uteqqippoq

OQALUTTUANI PEQATAASUT TAMAASA ANNERTUUMIK QUJAFFIGERUSUPPAGUT

1. William & Niels Petersen 2. Ane Sofie & Flemming Lauritzen, Klaus Nordvig Andersen 3. Malik Niemann 4. Mikkel Petersen 5. Palle Jeremiassen, Mikkel Petersen, Lisa Helene Sap 6. William Petersen, Malik Niemann 7. Ole Dorph 8. Elin Andersen, Vera Mølgaard, Malik Niemann  9. Lisa Helene Sap

Suliniut Nordeap aningaasaateqarfianiit taperneqarpoq Katrine Nylandimillu pilersitaalluni