ARFANNIARNEQ

ATORTUSSAT PILLUGIT

  • Umiamit piniarneq
  • Sassat – sikumi qilalukkat qaqortat qernertallu
  • Arferit atorneqartarnerat
  •  

Ukua atorlugit suliassat akisinnaavatit

  • Oqaasertai allallugit
  • Nipi
  • Titartaanermut atortut
  • Assit 
    •  

Atuakkami sammisaq pillugu assit nassaarisinnaavatit.

ARFANNIARNERMUT ATATILLUGU SULIASSAT

Umiaq arnanik anguarteqartarsimavoq assartuutitullu atorneqarsimalluni.

Arfanniarnermi angutit anguartuusarput. 

Titartakkami ukiut 100-t matuma siornatigut arfanniarneq puisinniarnerlu takutinneqarpoq.

Oqaluttualiorlutit allagit, titartaagit imaluunniit immiussigit, tassanilu umiamit imaluunniit qaannamit piniarnermi peqataanerit oqaluttuarissavat.

Oqaluttualiara:

Tassanngaannaq sikugaangat, qilalukkat qertertat qaqortallu sikkussaasinnaasarput taamaalillutillu imartamut anngussinnaajunnaarlutik.

Imarnersanut katersuuttarput. Tamaanilu anersaassagaangamik siku saattoq aserortertarpaat.

Qilalukkat hunnorujukkaat imarnersamiissinnaapput. Sassanik taaneqartarput. Piniarnerilu aallartikkaangat toquraaneq aallartittarpoq.

Qeqertarsuarni qilalukkat sikumi imarnersami pisarineqarsimasut (sassat), 1912

Nalitsinni sassat qaqutigoortuupput. Silap allanngoriartornera pissutaalluni sila kiannerulersimavoq. Taamaattumillu Ilulissat Kangia sikugajunneq ajorpoq.

 

  • Sassat qanoq isumaqarpa? 

  • Sakkut suut atorlugit arfanniat arferit toquttarsimavaat. Atuakkami qupperneq 40 piumaguit takusinnaavat.

  • Quppernerup tulliani qilalukkap qernertap assinga takuneqarsinnaavoq. Eqqoriaruk qanoq takitiginersoq.

    Eqqoriarpara:

Ukiut tusintillit sisamat sinnerlugit Qeqertarsuup Tunuani arferit piniarneqartarsimapput. 

Arfeq tamaat atorneqartarsimavoq. Neqaa nerineqartarsimavoq. Saarngi sakkuliarineqartarput ukiukkullu illup ukiivissap qalianut paakkarutissatut atorneqartarsimallutik. Arferup orsua, iginneq, kiassarnermut qaammaaqqutitullu atorneqartarsimavoq.

1600-kut nalaanni Europamit arfanniat Qeqertarsuup Tunuanukartarsimapput. Angerlamut apuukkaangamik iginneq tunisarsimavaat. Europami illoqarfinni aqqusinerni qaammaqqutitut atorneqartarsimavoq.

  • Arferup saarngi sunut sakkuliarineqartarpat? 

  • Arferit Kalaallit Nunaanni uumasut allattukkit. Uani paasisassarsiorsinnaavutit: arferit 

    Allattukkakka:

  • Assimi angut ukiumi illussani sanagaa takuneqarsinnaavoq. Illuliornermi  suut atorneqarpat?

ARFANNIARNERMUT ATATILLUGU SULIASSAT

Umiaq arnanik anguarteqartarsimavoq assartuutitullu atorneqarsimalluni.

Arfanniarnermi angutit anguartuusarput. 

Titartakkami ukiut 100-t matuma siornatigut arfanniarneq puisinniarnerlu takutinneqarpoq.

Oqaluttualiorlutit allagit, titartaagit imaluunniit immiussigit, tassanilu umiamit imaluunniit qaannamit piniarnermi peqataanerit oqaluttuarissavat.

Oqaluttualiara:

Tassanngaannaq sikugaangat, qilalukkat qertertat qaqortallu sikkussaasinnaasarput taamaalillutillu imartamut anngussinnaajunnaarlutik.

Imarnersanut katersuuttarput. Tamaanilu anersaassagaangamik siku saattoq aserortertarpaat.

Qilalukkat hunnorujukkaat imarnersamiissinnaapput. Sassanik taaneqartarput. Piniarnerilu aallartikkaangat toquraaneq aallartittarpoq.

Qeqertarsuarni qilalukkat sikumi imarnersami pisarineqarsimasut (sassat), 1912

Nalitsinni sassat qaqutigoortuupput. Silap allanngoriartornera pissutaalluni sila kiannerulersimavoq. Taamaattumillu Ilulissat Kangia sikugajunneq ajorpoq.

 

  • Sassat qanoq isumaqarpa? 

  • Sakkut suut atorlugit arfanniat arferit toquttarsimavaat. Atuakkami qupperneq 40 piumaguit takusinnaavat.

  • Quppernerup tulliani qilalukkap qernertap assinga takuneqarsinnaavoq. Eqqoriaruk qanoq takitiginersoq.

    Eqqoriarpara:

Ukiut tusintillit sisamat sinnerlugit Qeqertarsuup Tunuani arferit piniarneqartarsimapput. 

Arfeq tamaat atorneqartarsimavoq. Neqaa nerineqartarsimavoq. Saarngi sakkuliarineqartarput ukiukkullu illup ukiivissap qalianut paakkarutissatut atorneqartarsimallutik. Arferup orsua, iginneq, kiassarnermut qaammaaqqutitullu atorneqartarsimavoq.

1600-kut nalaanni Europamit arfanniat Qeqertarsuup Tunuanukartarsimapput. Angerlamut apuukkaangamik iginneq tunisarsimavaat. Europami illoqarfinni aqqusinerni qaammaqqutitut atorneqartarsimavoq.

  • Arferup saarngi sunut sakkuliarineqartarpat? 

  • Arferit Kalaallit Nunaanni uumasut allattukkit. Uani paasisassarsiorsinnaavutit: arferit 

    Allattukkakka:

  • Assimi angut ukiumi illussani sanagaa takuneqarsinnaavoq. Illuliornermi  suut atorneqarpat?