KANGIATA ILLORSUA

QUPPERNERMIIT QUPPERNERMUT ILITSERSUUT – BOOK CREATORIMI ATUAGAQ “QERITITSIVINNI TOQQORTAT”

Kangiata Illorsuata atuartunut ilisaritinnerani assit sisamat atorneqarput, tassa aasaanerani ukiuuneranilu assilisat, illorsuup saarngi kiisalu Kangiata sermiata saava.

Quppernermi 6-7-mi atugassiaq ataaseq kiisalu isiginnaagassiat pingasut Kangiata Illorsuata pileqqaarneranik takutitsisut takuneqarsinnaapput.

Klassimi oqaloqatigiissutigisinnaavasi:

• Kangiata Illorsua sunaanersoq.
• Kangiata Illorsuani suliffeqarfittut suna siunertarineqarnersoq.
• Kangiata Illorsuata eqqaa qanoq isikkoqarnersoq.
• Najukkassinni Kalaallit Nunaanilu aasap ukiullu assigiinngissusaat.

Atuartut podcastimi suliaminnik aallartitsinnatik Kalaallit Nunaat pillugu suut ilisimareernerlugit paasisariaqarpaat. Uani podcastimi Kalaallit Nunaanni nunaqarfippassuit ukkatarineqarput, kisianni immaqa podcastinik allanik sammisaqareersimavusi imaluunnit allatigut ilisimasaqalereersimavusi, suliaq aallartitsinnagu atorneqarsinnaasunik.

Qupperneq 8-mi Google Maps-inut linkeqarpoq. Tassani nunap assingani Kangiata Illorsua misilillugu atuartut nammineq nassaariniarsinnaavaat.

Aamma misileraallutit podcastimi sumiiffinnik ujaasitissinnaavatit, taamaalillutik sumiiffissiniassammatigit. Sumiiffiit tassaapput:

• Ilulissat
• Kangia

Aammattaaq quppernermi 8-mi apeqqutit sisamat atuartunut aqqutissiusinnaasut allassimapput. Aajuku apeqqutissanut arlalinnut siunnersuutit:

• Kalaallit Nunaanni inuit qassit najugaqarpat?
• Kalaallit Nunaat qanoq atitutigaa?
• Sermersuaq pillugu sunik ilisimasaqarpit?
• Kalaallit Nunaanni oqaatsit suut atorneqarpat?

Qupperneq 9 atuartut akissutaannut atorneqassaaq. Atuartut akissutitik qanoq ilusilersussanerlugit namminneq aalajangissavaat. Book Creatorimi periarfissat aakua:

• assassorlutik ilisserummik/titartakkamik sanasinnaapput ikkullugulu.
• Kalaallit Nunaat pillugu Book Creatorimi assinik ujarlersinnaapput ikkullugillu.
  Tamatuma kingorna nammineq ilisimasat aallaavigalugit assit allagartalersorneqarsinnaapput.
• ilisimasat oqaluttuaralugit tusarnaagassiamik immiussisinnaapput.
• Imaluunniit qulaani siunnersuutit assigiinngitsut akulerullugit.

Qupperneq 10-11-mi Kalaallit Nunaata nunap assinga arfinilinnik aappaluttunik nalunaaqutsersorneqarsimasoq ikkunneqarsimavoq. Atuartut nalunaaqutsersuutit Kalaallit Nunaanni illoqarfiit imaluunniit nunaqarfiit sumiiffiinut ilisimasaminnut ikkussussavaat. Nalunaaqutsersorneqartut saneraani allattuiffissani illoqarfiup imaluunniiit nunaqarfiup aqqa allassinnaavaat.

Tusarnaagassiamik immiussineq, assinik atugassiamillu ikkussuineq. ilitsersuut 1, 2 aamma 3 uani takuk.

Atuartut maannakkut podcasti Qerititsivinni toqqortat tusarnaassaavaat. Quppernermi 13-mi atuagassiami naatsunnguami podcasti kiisalu atuartut suliamut tunngasumik tusarnaarnermi qanoq sulinissaannut ilitsersuut naatsunnguaq ilisaritinneqarpoq. 

Atuartut marlukkaarlutik imaluunniit eqimattannguakkuutaarlutik tusarnaarnissaat innersuutigineqarpoq. Atuartut quppernermi 14-15-mi tusarnaakkaminnut atatillugu suliassaminnik aallartitsinnagit minutsit arlallit atorlugit tusarnaarsimasartik pillugu oqaloqatigiissinnaapput.

Qupperneq 14-15-mi atuartut podcastimi tusarnaakkatit tunngavigalugit imaqarniliussapput. Periutsit assigiinngitsut toqqarlugit suliarisinnaavaat, ataatsimik arlalinnilluunniit toqqaasinnaapput.

• atuagassialiorlutik allassinnaapput
• tusarnaagassiamik immiussisinnaapput
• ilisserummik/titartakkamik sanasinnaapput
• allarluinnarmik imaqarniliornermut eqqaamassutissiornermullu atatillugu sulinermi sungiusimasaminnik

Tusarnaagassiamik immiussineq, assinik ikkussuineq atugassiamillu ikkussuineq. ilitsersuut 1, 2 aamma 3 uani takuk.

Maannakkut klassissinni ataatsimoorlusi inaarutaasumik eqikkaallusi naggasiissaasi, tassanilu quppernerni 14-mi 15-milu atuartut suliaat eqqartussavasi. 

Ataatsimoorlunilu inaarutaasumik eqikkaalluni naggasiinerup atuartut namminneq paasissutissaasiviliornissaannut piareersaataassaaq, taamaalillutik podcastimik suliaqarnerminni uterfigisinnaaniassammassuk. 

Qupperneq 16-17-mi oqaatsit pingaarnerit taaguutillu eqqartorsimasasi qanoq isumaqarnersut nassuiassavaat. Atugassiaq, tusarnaagassiaq, assiliaq, titartagaq imaluunnit taakkua akulerullugit atussanerlugu nammineq toqqaasinnaapput. Atuartut suliaat podcastimi suliap nanginnerani atorneqassapput.

Innersuutigaarput atuartut oqaatsinik pingaarnernik taaguutinilluunniit podcastimi tusarsimasaminnik siunnersuuteqarnissaannik qinnuigalugit aallartissasutit. Tamatuma kingorna oqaatsinik pingaarnernik taaguutinillu makuninga, podcastimi qitiusuni suliallu nanginnerani pingaaruteqartunik, ilanngussissaatit.

Taaguutit oqaatsillu pingaarnerit

• Qerititsivik – qerititsiviit assigiinngitsuupput; nillataartitsivimmut, qerititsivimmut qaamigut matulimmut imaluunnit qerititsivimmut ilisivittut ilusilimmut ilaasinnaappuut. Qerititsivik qaamigut matulik assigiinngitsunut taakkununnga marlunnut naleqqiullugu imaqqortunerajuppoq, kisiannili sunik imaqarnersoq takujuminaannerusuinnaalluni.

Ilissi angerlarsimaffissinni qanoq ittumik qerititsiveqarpisi?

Sooq qerititsiveqarluni iluartaqaa?

• Peqqumaatissat – tassaapput kingusinnerusukkut nerisassasatut katersorneqarsimasut. Peqqumaatissaat soorlu pequusivimmut imaluunniit qerititsivimmut toqqorneqarsinnaapput.

Angerlarsimaffissinni peqqumaatissaqarpisi?

Nerisassat ilai sivisunerusumik toqqorsimaneqarsinnaanngillat?

• Peqqumaatissat – tassaapput kingusinnerusukkut nerisassasatut katersorneqarsimasut. Peqqumaatissaat soorlu pequusivimmut imaluunniit qerititsivimmut toqqorneqarsinnaapput.

Angerlarsimaffissinni peqqumaatissaqarpisi?

Nerisassat ilai sivisunerusumik toqqorsimaneqarsinnaanngillat?

• Qeqertarsuup Tunua – nunatsinni kangerluit annersaat. Kangerlummi Ilulissat aamma inissisimavoq, podcastilu tassani pivoq. Ullumikkut nunatsinni takornarianit ornigarneqarnerpaanut ilaavoq. Ornitassaq alianaatsorujussuuvoq ingerlaartunik iluliarsuaqarluni, uumasorpassuaqarluni ingammillu arferpassuaqarluni. Aamma tamaani nunaqarfeeqqat piniartoqarfiusut misigisassarsiorfigineqarsinnaapput.

Qeqertarsuup Tunuani piniarneq ingammillu aalisarneq suli inuussutissarsiutitut tunngaviugaluartoq, takornariaqarneq annertusiartortillugu kiffartuussinermik suliffiit amerliartuinnarput.  

Sooq Qeqertarsuup Tunuanik (Diskobugtimik) taaguuteqarnasoraajuk?

Aajuku taaguutit podcastimi atorneqanngitsut, kisiannilu suliap naammassinissaanut atatillugu pingaaruteqartut.

• Inuussutissat uiguleriiaat – pinngortitami ataqatigiinnermi uumasut assigiinngitsu akornaanni neriseqatigiinnik takutitsipput. Inuussutissanut akimukaartunut naleqqiullugit allaanerupput, tassa inuussutissanik uiguleriinni inuussutissaq ataaseq uumasumut aalajangersimasumut tunngasoq ukkatarineqartarmat.

Inuussutissat uiguleriiaat sunik aallaqqaaseqartuaannarpat?

Tusarnaagassiamik, assinik atuagassiamillu ikkussuineq. ilitsersuut 1, 2 aamma 3 uani takuk.

Atuartut takorluussavaat Malik, Elini Veralu podcastimi peqataasut neriartoqqussallugit. Nammineq aalajangissavaat suut nerisassiarissanerlugit qaaqqusillullu allallugu.

Quppernermi 18-19-mi qerititsiviat, nerisassanik assigiinngitsunik nammineq pisaminnik imaluunniit katersorsimasaminnik imalik takuneqarsinnaavoq. Qerititsivimmiittuutimik saniatigut sikaaviit nioqqutissanik nalinginnarnik ulikkaaqqapput, soorlu qajuusat, sioraasat, uulia il.il.

Qupperneq 20-23-mi kalaallit nerisassiaannik ilitsersuutit siunnersuutit takuneqarsinnaapput. Pingaarnertut nerissassiassatut siunnersuutit kinguleqqiutissatullu siunnersuutit pingasuullutik. Qerititsivimminni sunik nerisassaateqarnertit naapertorlugu nerisassiassatik toqqassavaat.

Qupperneq 24-25-mi qaaqqusissummik allaffissaat takuneqarsinnaavoq.Qaaqqusissut makuninnga imaqassaaq:

• Nereqatigiinneq qassinut sumilu pissanersoq.
• Nereqatigiinnermik nerisassat
• Qaqqusat qaaqqusisullu kikkuuneri erseqqissumik allassimassapput.

Suliamik saniatigut piffissaqarpat atuartut namminneq angerlarsimaffimminni nerisassaatitik atorlugit misilillugu nerisassiorsinnaapput. Nerisassiani atortussanik pissarsiarisinnaanngikkunikkit pissarsiarisinnaasaminnik taarsersinnaavaat. Assersuutigalugu nersussuup imaluunniit puulukip neqaa tuttup neqaanut taarsiullugu atorsinnaavaat.

Atuartut qaaqqusissutiliatik atuaqatiminnut saqqummiutissavaat. Kalaallit Nunaanni nerinermut kulturi pillugu ataatsimoorlusi inaarutaasumik eqikkaallusi naggasiissaasi. Naggasiinermullu ajuku siunnersuutit:

• Nerisassiassat ilai ilisimareerpigit?
• Nerisassiassat ilai misilinnikuuvigit?
• Nerisassiassat ilai misilikkusuppigit?

Allaaserisap oqaasertaanik ikkussineq: ilitsersuut 3 uani  takuk.

Atuartut Maliup uumasut naasullu podcastimi eqqartugai sammissavaat.

Qupperneq 26-mi suliassamut nassuiaat Kalaallit Nunaannilu uumasunut naasunullu quppersakkamut linki takuneqarsinnaavoq.

Qupperneq 27-mi inuussutissat uiguleriiaat pingasut takuneqarsinnaapput; taakkunani uiguleriaani ataasiakkaani tuttu, umimmak aqisserlu qullerpaajupput. Atuartut maannakkut kiisortoq ataaseq imaluunniit kiisortut arlallit uumasut taakkua akerai paasiniassavaat. Atuartut uumasup assinga inissamut qullerpaamut imaqanngitsumut ikkutissavaat uumasullu atia allaffissamut apeqquutitalimmu allallugu.

Atuartut uumasut uumasutut akeraannik ujarlernertik naammassippassuk klassimi ataatsimoorlusi inaarutaasumik eqikkaallusi naggasiissaasi, tassunga atatillugu maku eqqartussasvasi:

• Inuussutissat uiguleriiaat inuussutissallu akimukaartut suuppat?
• Kiisortup naasortortullu suna assigiinngissutigaat?
• Inuussutissat uiguleriiaat tamarmik sunik aallartittarpat?
• Sooq uumasut ilaai naasortuumasuuppat ilaalu neqitorumasuullutik?
• Fotosyntese sunaava inuussutissanullu uiguleriiaanut qanoq naleqqussagaava?

Ataatsimoorlunilu inaarutaasumik eqikkaalluni naggaseereernerup kingorna atuartut paasissutissaativitsik taaguutinik nutaanik uunga suliaminnut atatillugu siumorsimasaminnik ilaartussavaat.

 Assinik allaaserisallu oqaasertaanik ikkussuineq: ilitsersuut 2 aamma 3 uani  takuk.

Atuartut kalaallit oqaluttualiaat maannakkut sammisavaat. Sassuma Arnaa.

Qupperneq 28-mi Sassuma Arnaa pillugu isiginnaagassiaq atuartut isiginnaagassaat takuneqarsinnaavoq. Tamatuma kingorna qupperneq 29-mi oqaatsinut pullartani qernertuni apeqqutit akineqassapput. Atuartut akissutitik tusagassianngorlugit inissitsitissavaat.

Klassimi ataatsimoorlusi inaarutaasumik eqikkaallusi naggasiissaasi, tassanilu atuartut apeqqutinut akissutaat eqqartussavasi.

Qupperneq 30-31-mi nammineq oqaluttualiussapput. Eqimattannguakkuutaarlutik nammineq oqaluttualiussapput. Sassuma Arnaanik oqaluttuaq imaluunniit oqaluttualiat allat nalunngeriikkatit isumassarsiorfigisinnaavaat.

Quppernermi 30-mi titartakkamik oqaluttualiamminnut naleqquttumut ikkussinissaannut inissaqarpoq. Tusarnaagassiorusunnerugunik taamaaliorsinnaapput (boksilu oqaasertalik piiarlugu).

Atuartut oqaluttualiartik atuaqatiminnut ilisaritissavaat.

Tusarnaagassiamik immiussineq: se ilitsersuut 1 uani  takuk.

Atuartut suliatik atuaqatiminnut takutissavaat.

Naliliinerup nersualaarinninnermik sinaakkuteqarnissaa isumannaartariaqarpoq. Atuartut isummernissaminnut tapersersorneqartariaqarput: suna pitsaasumik suliarineqarsimava – sunalu pitsaanerusumik suliarineqarsinnaava. 

Uani annertunerusumik isumassarsiorsinnaavutit: Austin’s Butterfly.

Atuartut pingitsooratit sulianik nutaanik sananissaat siunertarineqanngilaq, akerlianilli atuartunit nersualaarinninnerup siunertaata paasineqarnissaa isumaliuutigineqarnissaalu anguniarneqarpoq. Atuartut atuaqatimit nersualaarinninnerisa atorluarnissaat kissaatigigukku, atuartut suliaminnik ingerlatitseqqinnissaannik periarfississinnaavatit. Taamaalillutik imminnut nersualaarinninnerit iluaqutigisinnaavaat suliatillu allanngortillugit.

Kangiata Illorsuanit podcastinik allanik suliaqarusukkuit, taava atuartut Book Creatorimi atuagaat toqqornissaa isumatusaarnerussaaq, taamaalilluni tamatuminnga sammisaqarneq atoqqissinnaaniassammat.

Podcasti Qerititsivinni toqqortat Ilulissani Kangiata Illorsuanit suliarineqarsimavoq.

Podcastimut ilinniartitsinermi ilinniusiaq Lotte Brinkmannimit aamma Daniella Maria Manuelimit, Anholtip Læringsværkstedimi inerisarneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiaq Qerititsivinni toqqortat Creative Commonsip ataani CC:BY tunngavigalugu atorneqarsinnaanera saqqummersinneqarsimavoq.

Ilinniartitsinermi ilinniusiap oqaasertai, suliassartai assitaalu siammarterneqarsinnaapput, assilineqarsinnaapput suliarineqarsinnaallutillu, taamaallaallu suminngaanernera imatut issuarneqarnissaa ‘Qerititsivinni toqqortat by Isfjordscenteret Ilulissat’ kissaatigaarput.